Recenzje

Coś dla lam(erów)

W przypadku tej książki już rzut oka na okładkę wystarczy, aby nabrać do niej zaufania. Widniejące na niej charakterystyczne zwierzę mówi nam o tym, że książka jest częścią solidnej serii wydawnictwa OReilly, poświęconej zagadnieniom związanym -- mówiąc ogólnie -- z Unixem, Internetem i programowaniem. Ponieważ jednak w każdym stadzie może znaleźć się czarna owca (lub lama), warto tej sztuce przyjrzeć się z bliska. Jest to pozycja dla osób stawiających pierwsze kroki w Perlu. sporą jej część zajmuje omówienie podstawowych elementów języka – typów zmiennych, pętli, konstrukcji. Są też rozdziały poświęcone operacjom wejścia/wyjścia, wyrażeniom regularnym, funkcjom, dodatkowym instrukcjom, korzystaniu z plików itp. Podręcznik zawiera także wprowadze-nie do korzystania z baz danych oraz tworzenia skryptów CGI.

Szkoda, że skoncentrowano się na unixowej wersji Perla. Użytkownicy Windows nie do-wiedzą się niczego, co dotyczy okienkowej implementacji języka. Różnice nie są duże, ale początkującym (a do nich zaadresowano tę pozycję) mogą sprawiać drobne problemy. Język, którym napisano podręcznik, jest zrozumiały, choć dość formalny. Przez to podczas czytania wymagana jest odrobina koncentracji, w zamian zyskujemy jednak precyzję, niezbędną w książce traktującej o programowaniu.

Od tworzenia prostych listów aż po interaktywne formularze i skomplikowane bazy danych -- opasły podręcznik pakietu Office 2000 PL powinien stanąć na półce zarówno u początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników komputerów.

Czytelnicy przyzwyczaili się już, że sięgając po książki wydawnictwa O’Reilly mogą spodziewać się rzeczowego i dokładnego omówienia poruszanych w nich tematów. "Apache. Przewodnik encyklopedyczny" to pozycja poświęcona najpopularniejszemu serwerowi WWW na świecie, adresowana do administratorów oraz programistów. Jej autorami są dziennikarz Peter Laurie i jego syn Ben Laurie, członek głównego zespołu projektowego pracującego nad serwerem Apache. Książka składa się jakby z dwóch odrębnych części, poświęconych konfiguracji i programowaniu. Niestety, programiści chyba nie poczują się usatysfakcjonowani, gdyż tej tematyce poświęcono zaledwie dwa rozdziały. Omówiono w nich funkcje API serwera, mechanizm alokacji i zwalniania zasobów oparty na tzw. paluch zasobów oraz budowę przykładowego modułu dla serwera Apache, demonstrującego użycie wybranych funkcji.

Rozdziały poświęcone kompilacji, uruchomieniu i skonfigurowaniu serwera utrzymane są momentami w żartobliwym tonie, nie epatują nadmiarem technicznej nomenklatury. Autorzy wykorzystywali przy pracy system FreeBSD (podkreślają to aż za bardzo) ale w opisie sygnalizowane są również rozwiązania charakterystyczne dla platformy Win32, przy czym miejscami panowie Laurie nie mogą powstrzymać się od wyrażania swej niechęci dla systemów Microsoftu...

Po krótkim wstępie teoretycznym o historii projektu Apache, TCP/IP i sposobie prowadzenia konwersacji między serwerem WWW a przeglądarką przychodzi czas na kompilację i uruchomienie pierwszego serwisu: www.butterthiles.com.pl (niestety, tłumacz zdecydował się na pozostawienie nazw domenowych z anglojęzycznego oryginału, dodając do nich jedynie końcówkę pl). Do zademonstrowania specyficznych dyrektyw konfiguracyjnych autorzy budują za każdym razem nową witrynę, nie przejmując się przy tym standardową hierarchią katalogów stosowaną w systemie FreeBSD, co może wyrobić u mniej obytych czytelników niedobre nawyki. Najważniejsze z zagadnień omawianych w książce to:

• Budowa wirtualnych serwerów WWW, identyfikowanych poprzez adresy IP lub nazwy domenowe (HTTP/1.1)
• Zasady działania interfejsu CGI, uruchamianie skryptów z odmiennymi prawami przy pomocy programu kopertującego suEXEC.
• Kontrola dostępu, autoryzacja prosta i oparta na skrótach wiadomości MD5 (digest), śledzenie użytkownika z wykorzystaniem cookies
• Uzgadnianie języka, formatu plików graficznych (MultiViews), mapy typów MIME
• Mapy graficzne obsługiwane po stronie serwera
• Przeadresowywanie, translacja i korygowanie adresów
• Apache w roli serwera proxy
• Server Side Includes – interpretowane przez serwer polecenia wplatane w treść dokumentów HTML
• Raportowanie stanu i rejestracja działań serwera
• SSL, bezpieczeństwo informacji i zagadnienia prawne

W trakcie lektury znalazłem ponad 20 błędów, z czego większość to tzw. "literówki". Moim zdaniem w następnym (trzecim już) wydaniu książki powinno być nieco więcej stron poświęconych:

• Równoważeniu obciążenia (load balancing) w dużych, wieloserwerowych serwisach WWW
• Optymalizacji działania Apache’a pod kątem szybkości na różnych platformach
• Wykorzystaniu CGI lub bardzo popularnego PHP do komunikacji z bazą danych (np.bazą towarów w sklepie)
• Wyrażeniom regularnym stosowanym np. przy przeadresowywaniu

Na płycie CD dołączonej do książki znajdują się nienajświeższe już dystrybucje (z angielską dokumentacją) Apache w wersji 1.3.3 i 3.9 (aktualna nosi numer 1.3.12), zarówno dla Unixa jak i Windows w wersji skompresowanej jak rozpakowanej (z dołączonym przykładowym, autorskim modułem mod_reveal), oraz przykładowe witryny WWW omawiane w książce. Zawartość płyty uzupełniono bardzo ciekawym pakietem narzędzi unixowych dla Widnows -- Cygwin. Znajdziemy w nim m.in. działającą w środowisku Windows powłokę bash, programy takie jak: find, grep, gzip, bzip2, gcc i wiele innych. Szkoda, że nie wykorzystano w pełni pojemności nośnika i nie dołączono np. źródeł dodatkowych modułów wspomnianych w rozdziale 12, w szczególności FastCGI, implementacji ASP (Active Server Pages) dla Apache, mechanizmu zarządzającego przepustowością połączeń klientów lub realizujących uwierzytelnienie na bazie usług katalogowych LDAP bądź NDS.

Podsumowując, "Apache. Przewodnik encyklopedyczny" to interesująca pozycja dla osób chcących poznać arkana konfiguracji Apache’a. Uświadamia również, jak złożone jest to zagadnienie, ta licząca czterysta stron książka nie omawia bowiem wszystkich ważnych zagadnień związanych z Apachem, o czym zresztą autorzy jawnie uprzedzają.

Jest to już drugie wydanie uznanej i znakomicie sprzedającej się książki będącej podręcznikiem jednego z najbardziej znanych i szeroko wykorzystywanych skryptowych języków programowania -- Perla. Autor języka Perl, Lany Wall, będący również autorem przedmowy do tej książki uznaje ją za półoficjalny podręcznik szkoleniowy i praktyczny przewodnik programisty. Drugie wydanie obejmuje wersję 5.004 języka Perl. Książka ma zdecydowanie praktyczny i jednocześnie podręcznikowy charakter -- każdy rozdział zawiera ćwiczenia i ich rozwiązania, nowością w drugim wydaniu jest obszerne omówienie tematyki związanej z wykorzystaniem Perla jako języka tworzenia skryptów CGI oraz informacje o wykorzystywaniu modułów bibliotecznych, referencji i modułów bibliotecznych. Najważniejsze treści można zamknąć w następujących zagadnieniach: wprowadzenie do języka, szczegółowe omówienie funkcji i możliwości języka, przykłady, ćwiczenia praktyczne wraz z odpowiedziami i rozwiązaniami ćwiczeń, informacje o wywoływaniu poleceń systemu z poziomu języka, wykorzystanie Perla do zarządzania bazami danych DBM oraz wprowadzenie do programowania CGI. Książka jest dość dobrze przetłumaczona -- polecamy.

Wbrew swojemu tytułowi "Administracja sieci TCP/IP dla każdego" nie jest typowym podręcznikiem administratora. Prezentuje ona podstawy funkcjonowania sieci opartych na protokole TCP/IP i funkcjonujących w nich usług oraz sposoby ich implementacji w systemie operacyjnym. Zakres omawianych zagadnień jest bardzo szeroki -- począwszy od podstaw protokołu IP po konfigurację klientów i zastosowania technologii ATM w sieci IP.

Dużą zaletą tej książki jest to, iż problematyka przedstawiana jest w kontekście kilku różnych środowisk (zazwyczaj Unixa i Windows NT). Dla tych, którzy opisany materiał chcieliby "wykuć", na końcu każdego rozdziału, zamieszczono pytania sprawdzające stopień jego opanowania. Całość uzupełnia dodatek zawierający spis najważniejszych standardów internetowych zawartych w dokumentach RFC.

Książka nie zawiera opisu wielu popularnych usług i protokołów, jednak systematyczne i rzetelne podejście do większości omawianych zagadnień czyni z niej wartościową propozycję, choć raczej dla kandydatów na administratorów niż dla doświadczonych profesjonalistów.