Jeden z nas. Opowieść o Norwegii (ebook)(audiobook)(audiobook)

1. 6 oceniona przez: Adrianna, 2019-11-04

   Norwegia. Bańka szczęścia i dobrobytu, która niespodziewanie pękła pewnego deszczowego lipcowego dnia. Kiedy Anders Brevik po raz pierwszy nacisnął spust broni wycelowanej w nastolatka, na zawsze zniszczył wizerunek bezpiecznego, perfekcyjnie zorganizowanego kraju. "Opowieść o Norwegii" zawiera tak kompleksowy opis tej zbrodni, z uwzględnieniem jej motywu, przebiegu i skutków, że niewiele pozostaje do dodania. Przynajmniej takie miałam wrażenie po zakończeniu lektury - nie wiedziałam, jak ją skomentować. Na pewno czuję ogromny szacunek dla autorki. Asne Seierstad prowadzi narrację w sposób zarezerwowany dla wybitnych reportażystów. Choć książka jest dość długa, nie pada w niej ani jedno niepotrzebne słowo. Każda z przytoczonych historii pomaga zrozumieć spiritus movens zamachów. Historia dorastania Brevika przetykana jest opowieściami o życiu niektórych ofiar przed masakrą na Utoyi. W tej części wyraźnie widać kontrast między zagubionym nastolatkiem z dysfunkcyjnej rodziny a młodymi działaczami AUF. Brevik ma w życiu jeden cel - stać się podziwianym i popularnym. Ima się różnych zajęć, od grafitti po drukowanie fałszywych dyplomów i wycofanie się z życia na rzecz popularnej gry internetowej. Żadna z tych aktywności nie jest jego pasją, wszystko podporządkowane jest zdobyciu aprobaty i rozgłosu. Ta potrzeba mogła ukształtować się w związku z nieobecnością ojca i życiem z niezaradną matką. Seierstad analizuje jego życiorys od najwcześniejszych lat, odkrywając ciąg przyczyonowo-skutkowy, który stworzył bestię znaną nam z mediów. W opozycji do niego stoją Bano, Simon, Vijar, Gunnar i kilkoro innych nastolatków. Przepełnieni młodzieńczym idealizmem, pragną służyć społeczeństwu, pomagać ludziom i dzielić się swoimi talentami. Szara rzeczywistość i polityczne układy nie odcisnęły na nich jeszcze swojego piętna. Dzięki temu stają się coraz bardziej rozpoznawalni, choć nie zabiegają o to. Kontrast między zabójcą i jego ofiarami jest na tej płaszczyźnie widoczny już na pierwszy rzut oka. Sam opis wydarzeń z 22 lipca 2011 to właściwie zupełne ośmieszenie struktur państwa norweskiego. Ktoś parkuje samochód na miejscu przeznaczonym dla premiera i nie wzbudza to najmniejszych podejrzeń. Tuż po wybuchu bomby świadek dzwoni na policję, podaje rysopis sprawcy, kolor, markę i numer rejestracyjny samochodu, którym odjechał, a policja nie przekazuje nawet tego meldunku rejonowym posterunkom. Tak wiele razy można było go powstrzymać. Wymienione są po kolei okręgi, przez które przejeżdżał, towarzyszy im informacja, co w tym czasie robili funkcjonariusze. Wreszcie, już po zabiciu kilkudziesięciu osób, Brevik postanawia się poddać. Kilkukrotnie wybiera numer alarmowy, ale dyspozytorka pyta tylko, z jakiego numeru dzwoni, bo nie wyświetla jej się to w systemie. W służbach porządkowych nikt właściwie nie wie, gdzie leży Utoya. A kiedy do akcji wkraczają antyterroryści, przeciążony ponton lokalnej policji napełnia się wodą, a rozbitków w pełnym umundurowaniu podejmują prywatne motorówki. Brzmi jak kiepski pastisz filmu akcji? Tak, ale dokładnie to się zdarzyło. I czytanie tych fragmentów powoduje tak silny gniew, że kilka razy musiałam zrobić sobie przerwę. Ostatnia część reportażu to już dramatyczny opis powitań i pożegnań oraz procesu sądowego, który przeprowadzono w niesłychanie taktowny i sensowny sposób, biorąc pod uwagę okoliczności. Widać, jak bardzo liczono się z uczuciami rodzin, choć moim zdaniem zbyt humanitarnie potraktowano mordercę. Ale na ten temat każdy musi wyrobić sobie własne zdanie. Szczególnie poruszyła mnie natomiast historia cudownego wyzdrowienia Viljara Hanssena, który przeżył, choć był tak ciężko ranny, że trzymał w rękach swój własny mózg. Jeśli miałabym cokolwiek zarzucić autorce, to powielanie szkodliwych stereotypów na temat imigrantów i Norwegów o nielewicowych poglądach. Nie każdy bowiem przybysz z Afryki czy Bliskiego Wschodu jest wykształconym inżynierem, lekarzem, księgową i chce się integrować. I też nie każdy, kto wyraża obawę związaną z tak licznym napływem imigrantów, chwyci za broń i będzie zabijał. Ale to drobny mankament, zwłaszcza w porównaniu z wartością merytoryczną. Dzięki fenomenalnej relacji Asne Seierstad ofiary Brevika przestają być anonimowe. Czytelnik przechodzi razem z nimi przez piekło Utoyi, a potem przeżywa żałobę z ich rodzinami. Najbardziej rozpaczliwa scena z telefonami zostaje przedstawiona jako prolog i epilog i pełni funkcję klamry kompozycyjnej. Na początku, kiedy czytelnik ma tylko powierzchowny obraz sytuacji, i na końcu, kiedy wie już wszystko. Telefony dzwonią na wyspie i stałym lądzie, na wyświetlaczu pojawia się zawsze słowo MAMA. A właściciele nie mogą ich już odebrać. #8UrodzinyEbookpointKonkurs

2. 5 oceniona przez: Elżbieta, 2020-07-31

   Seria wydarzeń, zaniedbań i chyba braku wiary, że takie rzeczy w Norwegii też mogą się zdarzyć doprowadziły do tragedii. Kto jest winny? Czy książka odpowiada na to pytanie? Książka dostarcza informacji w sposób bezstronny. Autorka dociera do szerokiego grona informacji i wielu osób, które naświetlają nie tylko same zdarzenie, ale także i życie samego Andersa Breivika. Jak każdy zdaje sobie sprawę, za każdym wydarzeniem stoi ciąg zdarzeń poprzedzających, które dzieją się na przestrzeni lat. Książkę polecam. Samo wydarzenie jest wstrząsające.

więcej opinii

ukryj opinie