Wikipedia

Recenzje książki: Wikipedia (5) Poniższe recenzje mogły powstać po przekazaniu recenzentowi darmowego egzemplarza poszczególnych utworów bądź innej zachęty do jej napisania np. zapłaty.

1. Recenzja: Dziennik Łódzki N, 02/2008

   Recenzja dotyczy produktu: ksiązka drukowana

   Czy recenzja była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   Niewielu jest internautów, którzy nie trafili w poszukiwaniu wiedzy na Wikipedię - największą wolną encyklopedię regularnie redagowaną przez setki tysięcy autorów na całym świecie. Co ciekawe, Polacy bardzo zaangażowali się w to niecodzienne dzieło informacyjne, tworząc w ciągu kilku lat jeden z największych tego typu zasobów na świecie. Z drugiej strony .chętnie korzystają z niego jako odbiorcy. Nic więc dziwnego, że największe polskie wydawnictwo informatyczne Helion w końcu zainteresowało się tym naturalnym tworem, przenosząc go na krążek DVD. Oczywiście, niebezkrytycznie... „Wikipedia. Wolna encyklopedia" wydana przez gliwicką firmę to największa polska encyklopedia w bardzo poręcznej formie, przeznaczona po pierwsze - do tych, którzy nie mają dostępu do internetu, dysponując czytnikiem DVD. Po drugie - nie chcą ryzykować tego, że ktoś popełnił błąd lub też wprowadził celowo błędne WIKIPEDIA Wolna encyklopedia dane. Bowiem podstawowa zaleta Wikipedii na DVD jest to, że wszystkie zamieszczone informacje zostały dokładnie przejrzane i zweryfikowane. Otrzymaliśmy „krążek" zawierający 238 tys. haseł, uporządkowanych według 11 tys. kategorii, wzbogaconych o 59 tys. zdjęć i grafik. Oczywiście wczoraj, a tym bardziej dziś niektóre mogłyby być jeszcze bardziej aktualne niż w chwili wydania DVD. Ale - coś za coś. Papierowa encyklopedia tym bardziej nie nadąża...

2. Recenzja: Dziennik Łódzki 2008-02-27

   Recenzja dotyczy produktu: ksiązka drukowana

   Czy recenzja była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   Wikipedia zweryfikowana. Niewielu jest internautów, którzy nie trafili w poszukiwaniu wiedzy na Wikipedię - największą wolną encyklopedię regularnie redagowaną przez setki tysięcy autorów na całym świecie. Co ciekawe, Polacy bardzo zaangażowali się w to niecodzienne dzieło informacyjne, tworząc w ciągu kilku lat jeden z największych tego typu zasobów na świecie. Z drugiej strony chętnie korzystają z niego jako odbiorcy. Nic więc dziwnego, że największe polskie wydawnictwo informatyczne Helion w końcu zainteresowało się tym naturalnym tworem, przenosząc go na krążek DVD. Oczywiście, niebezkrytycznie… „Wikipedia. Wolna encyklopedia” wydana przez gliwicką firmę to największa polska encyklopedia w bardzo poręcznej formie, przeznaczona po pierwsze - do tych, którzy nie mają dostępu do Internetu, dysponując czytnikiem DVD. Po drugie - nie chcą ryzykować tego, że ktoś popełnił błąd lub też wprowadził celowo błędne dane. Bowiem podstawowa zaleta Wikipedii na DVD jest to, że wszystkie zamieszczone informacje zostały dokładne przejrzane i zweryfikowane. Otrzymaliśmy „krążek” zawierający 238 tys. haseł, uporządkowanych według 11 tys. kategorii, wzbogaconych o 59 tys. zdjęć i grafik. Oczywiście wczoraj, a tym bardziej dziś niektóre mogłyby być jeszcze bardziej aktualne niż w chwili wydania DVD. Ale - coś za coś. Papierowa encyklopedia tym bardziej nie nadąża… (n)

3. Recenzja: Marcin Sochacki (Wanted) Marcin Sochacki

   Recenzja dotyczy produktu: ksiązka drukowana

   Czy recenzja była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   Po dość długim, ponadrocznym oczekiwaniu, polska edycja Wikipedii -- Wolnej Encyklopedii pojawiła się na krążku DVD wydanym przez Helion. Jako jeden z korektorów dostałem właśnie w łapki egzemplarz autorski DVD oraz upominek w postaci kubka, więc jest to dobra okazja do recenzji naszego dzieła.

   Warto przypomnieć, że projekt DVD z Helionem został zapoczątkowany w czerwcu 2006 roku i większość artykułów pochodzi właśnie ze zrzutu bazy w tamtym czasie. W ciągu roku Wikipedia oczywiście znacznie urosła, dodano nowe artykuły jak i poprawiono stare. Niemniej, wydanie offline, jeśli miało być w miarę przyzwoicie wykonane, wymagało jednak ręcznego przejrzenia dużej części artykułów i poprawienia oczywistych błędów. Była to syzyfowa praca, bo dotyczyła w przybliżeniu połowy z 238 000 artykułów. Druga połowa to artykuły, które uznano za poprawne bez przeglądania, ponieważ albo były tworzone automatycznie przez boty albo też ich wyłącznymi autorami byli zaufani wikipedyści.

   Korekta była żmudna i powolna, początkowo zaangażowane w nią były osoby związane kontraktem z Helionem, później również dołączyła grupa ochotników aby przyspieszyć prace. Prace nad treścią haseł zakończono w grudniu 2006, po czym zajęto się sprawami technicznymi jak program instalacyjny, testy i tłoczenie. Wreszcie płyta pojawiła się w sprzedaży pod koniec lipca 2007. Szkoda, że tak długo zajęły wszystkie procedury, co nie pozostaje bez wpływu na aktualność wprowadzonych haseł, niemniej można przypuszczać że dzięki przetartym szlakom w przyszłości będzie już szło bardziej sprawnie. Cena wynosi 39 zł -- nie jest może zbyt niska biorąc pod uwagę fakt, że ta sama treść jest za darmo w sieci, niemniej część dochodów jest przekazywana dla Stowarzyszenia Wikimedia Polska, dzięki czemu polska Wikipedia będzie mogła się lepiej rozwijać. Warto też dodać, że polskie wydanie DVD jest zaledwie drugą taką inicjatywą po niemieckiej Wikipedii. Największa, angielska Wikipedia jak na razie nie została wydana w całości na DVD.

   Pierwszy rzut oka na opakowanie pozostawia całkiem dobre wrażenie. Okładka jest wykonana gustownie, a na szczególną pochwałę zasługuje nadruk na samej płycie. Puzzle w logo Wikipedii są lekko wypukłe w dotyku.

   Jednym z celów przyświecających twórcom DVD było udostępnienie treści Wikipedii dla każdego, niezależnie od np. systemu operacyjnego jakiego używa. Większość płyt z oprogramowaniem jakie dzisiaj znajdziemy w sprzedaży ma dość restrykcyjne wymagania -- zwykle trzeba dysponować systemem Microsoft Windows w miarę nowej wersji, która przecież nie jest darmowa. W przypadku polskiej Wikipedii jedyny wymóg to posiadanie przeglądarki WWW, a do uruchomienia funkcji wyszukiwania potrzebna jest maszyna wirtualna Javy, która jest dostępna dzisiaj dla praktycznie każdego popularnego systemu operacyjnego. Encyklopedia ta działa zatem równie dobrze pod Windows, co pod Linuksem, Mac OS X, FreeBSD, Solarisem… To dość niezwykłe w świecie zdominowanym przez komercyjne programy dla jednej platformy i zasługuje na wielką pochwałę.

   Drugą ważną cechą tego wydania Wikipedii jest możliwość jej uruchomienia bezpośrednio z płyty. Nie trzeba niczego instalować na dysku twardym, co w przypadku np. komputerów w bibliotekach jest istotną zaletą. (…) Wyszukiwarka uruchamia się szybko i działa zgodnie z oczekiwaniami. Drobne niedociągnięcie jest widoczne na zrzucie ekranu -- niektóre napisy nie zmieściły się w przewidzianych na nie polach. Wynika to z różnej szerokości fontów pod różnymi systemami. Podobnie zresztą działo się z wersją beta wyszukiwarki, którą testowałem dla Olafa pod Mac OS X.

   Jeśli uruchomimy Wikipedię bezpośrednio z DVD, jest niekiedy widoczne opóźnienie przy ładowaniu artykułów z dużą liczbą grafik. Ponieważ każdy obiekt (strona HTML, grafika, wzór matematyczny) jest zapisany jako oddzielny plik (jest ich ponad 500 000), nieco czasu zajmuje dotarcie głowicy do odpowiednich części płyty. Mankament ten znika oczywiście, jeśli zainstalujemy encyklopedię na dysku twardym. (…)

   Nie pozostaje mi nic innego jak zachęcić do zakupów i do dołączenia do grona polskich wikipedystów.

4. Recenzja: Komputer Świat 09/2007

   Recenzja dotyczy produktu: ksiązka drukowana

   Czy recenzja była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   W lipcu b.r. wydano polską edycję internetowej encyklopedii Wikipedia w postaci płyty DVD. Teraz jest możliwość bezpłatnego pobrania obrazu tego krążka. Płyta DVD została przygotowana przez firmę Helion w porozumieniu ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska i zawiera artykuły i grafiki z czerwca 2006, przejrzane przez zespół redaktorów. Spośród haseł zostały usunięte te, które nie nadawały się do publikacji, skasowano też strony organizacyjne niepotrzebne na DVD. Prace te zakończyły się w grudniu 2006. Na potrzeby tego wydania została też opracowana specjalna wyszukiwarka.

   Ta wersja encyklopedii zawiera 238.000 haseł uporządkowanych według 11.000 kategorii oraz 59.000 zdjęć i grafik. Wikipedia tworzona jest na podstawie "wolnej" licencji GFDL, obraz płyty jest więc dostępny zupełnie za darmo. Przypominamy jednak, że gotowe profesjonalnie przygotowane DVD kosztuje 39 zł, a część dochodów z jej sprzedaży przekazywane jest na rzecz Stowarzyszenia Wikipedia Polska (http://pl.wikimedia.org/). Zajmujący 8 GB obraz płyty DVD (konieczne jest nagrywanie na płycie dwuwarstwowej) można pobrać za pośrednictwem sieci BitTorrent ze strony http://dvd.wikimedia.pl

5. Recenzja: Gazeta Wyborcza Marta Strzelecka; 07/2007

   Recenzja dotyczy produktu: ksiązka drukowana

   Czy recenzja była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   "Wyobraźcie sobie świat, w którym każdy ma dostęp do wiedzy całej ludzkości. Do tego właśnie dążymy" - pisze na swoim blogu twórca Wikipedii JimmyWales.

   Razem z Lanym Sangerem sześć lat temu stworzył internetową Nupedię. Hasła pisali wykładowcy uniwersyteccy i naukowcy. Niedługo później Wales i Sanger uruchomili eksperymentalny projekt -- Wikipedię. Do pracy zaprosili internautów. Zamiast wynagrodzenia dali im możliwość wspólnego redagowania artykułów z każdej dziedziny. Okazało się, że tego potrzebują bardziej niż encyklopedii redagowanej przez profesorów. Nupedia po trzech latach przestała istnieć. Wikipedia działa dziś w 253 językach. Przez jednych uznawana jest za najbardziej wartościowy projekt w internecie, przez innych za spełnienie koszmaru o świecie bez autorytetów.

   Na DVD z polską Wikipedia znalazło się 238 tysięcy artykułów -- ponad połowa tego, co można przeczytać w internetowej wersji. Odrzucono hasła słabo napisane, źle udokumentowane, z informacjami, które mogły wydawać się nieprawdziwe i niepełne.

   Trudno podać autorów tej encyklopedii, bo ukrywają się pod pseudonimami. Sami tworzą sylwetki internetowe, w których opisują swój wiek i wykształcenie. Zazwyczaj są licealistami albo studentami. Kngel ma 14 lat i poświęca Wikipedii kilka godzin dziennie. -- Cieszy mnie, że mogę uczestniczyć w projekcie, który już zapisał się w historii -- mówi "Gazecie". -- Zdaję sobie sprawę, że trafia tu większy procent niepewnych informacji niż w tradycyjnych encyklopediach, ale większość z nich jest szybko weryfikowana. Jednak przydaliby się eksperci. Mogliby poprawiać artykuły i podwyższyć wiarygodność encyklopedii.

   Podobnego zdania jest Lany Sanger. Rozstał się z Walesem i tworzy Citizendium -- encyklopedię piszą internauci, ale nad jakością tekstów czuwają eksperci.

   Wikipedia od lat ma niezachwianą pozycję wśród najczęściej odwiedzanych stron w internecie. Pod tym względem zostawia za sobą Britannicę, która zatrudnia ponad setkę redaktorów i około cztery tysiące autorów -- wśród nich laureatów Nobla, pisarzy i profesorów. Nie jest dla niej konkurencją też internetowa wersja Wielkiej Encyklopedii PWN -- w jej powstawaniu bierze udział około trzech tysięcy autorów, 300 redaktorów i Rada Konsultantów reprezentująca świat polskiej nauki. Wśród autorów Wikipedii też zdarzają się eksperci, choć nie wiadomo, ilu ich jest.

   Niektórzy ukrywają się pod pseudonimami, jak Polime rek -- doktor chemii nieorganicznej, i Wulfstana -- doktor mediewistyki. Choć zdarzają się występujący pod prawdziwymi nazwiskami, jak Stanisław Czachorowski -- biolog, profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. -- Byłoby szkodliwe stworzenie systemu, w którym deklaracja o posiadanych kwalifikacjach zamykałaby dyskusję i odbierała prawo do podważania praw objawionych -- mówi Tomasz Sienicki, wiceprezes fundacji Wikimedia, 32-letni anglista. W Wikipedii o kształcie tekstów nie decydują autorytety, ale społeczność i ustalone przez nią zasady Jedna z najważniejszych: należy podawać tylko informacje, których prawdziwość potwierdzają inne źródła.

   Czy tak jest -- sprawdzają autorzy. Nie zawsze zauważają błędy.

   Tak było z wymyślonym hasłem o Henryku Batucie. Artykuł o komuniście, działaczu międzynarodowego ruchu robotniczego i uczestniku wojny domowej w Hiszpanii to jedna z najbardziej znanych prowokacji w Wikipedii. Nazwisko nieistniejącego bohatera publikowano w internetowej encyklopedii przez 15 miesięcy. Tekst utrzymywał się tak długo, bo doskonale imitował przyjętą w Wikipedii formę -- dużo informacji udokumentowanych linkami do innych haseł i zdjęciami.

   Zdarzają się też zwykłe kłamstwa. Najsłynniejsze to hasło o Johnie Seigenthalerze -- amerykańskim dziennikarzu, byłym asystencie Roberta Kennedyego. Anonimowy autor postawił mu zarzut udziału w zabójstwie braci Kennedych. Wikipedia podawała taką informację przez ponad cztery miesiące. Dopóki nie odkrył jej sam Seigenthaler. Zadzwonił do Jimmy′ego Walesa: "Czy macie pojęcie, kto to napisał?". -- Nie -- odpowiedział Wales, ale w wyniku zamieszania w mediach wprowadził nowe, bardziej restrykcyjne zasady tworzenia biografii.

   Seigenthaler nazwał Wikipedię "nieodpowiedzialną wyszukiwarką". W znalezieniu autora swojej internetowej biografii pomógł mu Daniel Brandt, twórca strony WikipediaWatch, która informuje o błędach i plagiatach w Wikipedii. Udowadnia m.in., że artykuł o Adamie Asnyku w całości skopiowany jest z serwisu Uniwersytetu Gdańskiego, a połowa tekstu o Henryku Sienkiewiczu przepisana ze strony z turystycznymi informacjami o Polsce. Wales o plagiatach: Nie możemy tego tolerować. Chcemy móc powiedzieć: "Wszystko zrobiliśmy zgodnie z zasadami i bez niczyjej pomocy".

   Jak w dobrej grze w Wikipedii istnieje podział na role. Autorem może być każdy. Administratorami (w polskiej wersji jest ich około 130) -- autorzy o dużym doświadczeniu. Muszą mieć na swoim koncie co najmniej tysiąc napisanych haseł i trzy miesiące stażu. Wybierani są w drodze glosowania. Podejmują decyzje o kasowaniu artykułu, blokowaniu wandali oraz -- jak mówi Kngel -- "wykonywaniu woli społeczności". Są też biurokraci -- nadają oraz odbierają uprawnienia administratorom. Oraz CheckUserzy i stewardzi. Mogą nimi zostać administratorzy, którzy ukończyli 18 lat i zgodzą się na ujawnienie swojej tożsamości w fundacji Wikimedia. Mają najwięcej uprawnień -- starają się zidentyfikować autora, jeśli jest taka potrzeba. Konflikty między wikipedystami rozstrzyga Komitet Arbitrażowy. Jego członkowie wybierani są przez społeczność.

   Tomasz Sienicki: -- Wikipedyści są równi, takie same prawa ma i licealista, i profesor. Ale jednocześnie, jak w każdej społeczności, istnieje naturalna hierarchia. Autorytet wypracowuje się wysokiej jakości edycjami merytorycznymi, wiedzą, umiejętnością jej przedstawienia, chęcią brania udziału w dyskusjach, zaangażowaniem. Dostęp do funkcji technicznych, który mają administratorzy, nie uprawnia do rozstrzygania kwestii merytorycznych. Dla podkreślenia tego faktu nazywa się ich "cieciami" -- oni po prostu sprzątają. Mogą zablokować do edycji artykuły, w których pojawiają się przejawy wandalizmu i rozbuchane wojny światopoglądowe. Blokady nie są jednak zakładane na zawsze. Naszym zdaniem aktywni edytorzy potrafią wspólnie wypracować akceptowalną dla wszystkich wersję tekstu.

   -- Jeżeli chodzi o usuwanie artykułów, istnieją dwie tendencje -- mówi "Gazecie" Dodek, jeden z administratorów, uczeń drugiej klasy liceum -- inkluzjonizm i delecjonizm. Według inkluzjonistów niemal każdy sensownie napisany artykuł powinien zostać, bo może się komuś przydać. Delecjoniści są zwolennikami jasnych i rygorystycznych norm artykułów -- takich jak w publikacjach papierowych. Ja jestem raczej delecjonistą.

   Jednak nawet największym delecjonistom daleko do przestrzegania zasad pracy nad encyklopediami drukowanymi. W PWN najpierw powstaje zestaw haseł, potem ustala się ich objętości i projektuje strukturę. Jeden tekst przechodzi przez 27 etapów opracowania, biorą w nim udział autorzy, konsultanci, redaktor i redakcja językowa. Teksty czyta specjalista od nazewnictwa geograficznego, odbywa się trzykrotna korekta i sprawdzanie krzyżowe (czy zgadzają się te same fakty podawane w różnych hasłach). Zatrudniony jest również osobny zespół ds. ilustracji i kartografii.

   Maciej Pogorzelski, dyrektor wydawniczy encyklopedii PWN: -- Po ośmioletniej pracy intensywność powstawania nowych materiałów maleje. Wynika to z koncepcji encyklopedii jako spójnej i zaplanowanej całości. W Wikipedii odbywa się międzynarodowy wyścig o to, w jakim języku powstanie najwięcej artykułów. Dlatego poza niewątpliwie wartościowymi pojawiają się takie, które w profesjonalnej publikacji mogłyby pełnić najwyżej rolę indeksu, na przykład krótkie informacje o małych miejscowościach.

   Polska Wikipedia pod względem liczby haseł zajmuje czwarte miejsce na świecie. Ale dla twórców Wikipedii motywacją do pracy nie jest walka o wysoką pozycję na liście najbardziej obszernych encyklopedii. Tomasz Sienicki: -- Autorami kieruje sprzeciw wobec kultury, w której każda informacja ma swojego właściciela. Może też chodzić o rozwój wiedzy i zainteresowań, budowanie pozycji w środowisku, przyjemność z dobrze wykonanego zadania. I bardzo ważna sprawa: redagowanie Wikipedii uzależnia. Nie jest możliwe osiągnięcie stanu docelowego, zawsze zostaje coś do zrobienia.

   Z tej przyjemności twórcy encyklopedii na DVD musieli zrezygnować. Odrzucono hasła o wątpliwej treści i takie, które w wersji online zaznaczono do skasowania, poprawy albo do rozbudowania. Wszystkie artykuły zespół 50 redaktorów sprawdził pod względem poprawności językowej i ortografii. Autorami jest ponad pięć milionów internautów.

więcej recenzji

ukryj recenzje